Soms is het moeilijk om een juist mondmasker, oftewel spuitmasker, te kiezen uit alle ademhalingsbeschermmiddelen die er zijn. Bescherm je ademhaling tegen aerosolen (vaste stoffen/deeltjes) en/of gassen (gassen, dampen). Welke heb je nodig voor jouw werkzaamheden?
Welk spuitmasker / stofmasker / mondmasker heb ik nodig om veilig te werken?
Het is verstandig om persoonlijke beschermingsmiddelen te gebruiken, zoals een oog beschermbril, hand beschermende handschoenen en ademhalingsbescherming zoals een mondmasker. Tijdens het werken met reinigingsmiddelen of met het werken met producten in een spuitbus zoals lak, olie, etc, is het verstandig om een spuitmasker of mondmasker te dragen.
Werk je in een omgeving waarbij nevel of fijnstof bij vrijkomt, bijvoorbeeld bij het schoonmaken met reinigingsmiddelen waar ook dampen bij vrij komen, gebruik dan persoonlijke beschermingsmiddelen, dat voorkomt gezondheidsrisico's.
Soorten spuitmaskers
Om een keuze te kunnen maken moet je uiteraard weten wat de veschillen zijn, om op basis daarvan het meest geschikte spuitmasker te kiezen.
Soorten mondmaskers / stofmaskers / spuitmaskers
Stofmaskers
Een stofmasker is een ademhalingbeschermingsmiddel tegen aërosolen zoals stof, nevels en vezels.
Een stofmasker verkrijgbaar in drie klassen: FFP1, FFP2 en FFP3. FFP is een afkorting voor Filtering Facepiece Particles.
Categorie FFP1 stofmaskers biedt de laagste beschermingsgraad en stofmaskers in klasse FFP3 bieden de hoogste bescherming.
Stofmaskers zijn wegwerpmaskers, je gooit stofmaskers weg zodra het filter vervuilt is en daardoor geen ademhalingsbescherming meer biedt.
Halfgelaatsmaskers
Stofmaskers is het eenvoudigste type ademhalingsbeschermingsmiddel. Een halfgelaatsmasker biedt meer bescherming omdat het beter op het gezicht aansluit. Vanwege de betere pasvorm is de veiligheid groter en minder kans op alsnog inademen van ongewenste aerosols.
Halfgelaatsmaskers kunnen 1 filter aan de voorkant hebben, dit is een enkelpatroonsmasker. Hierbij ligt het zwaartepunt van het mondmasker aan de voorkant en een mondmasker met slechts 1 filter zwaarder ademen.
Halfgelaatsmaskers met 2 filters aan de zijkanten, deze mondmaskers worden ook dubbelpatroonsmaskers genoemd. Bij een halfgelaatsmasker met 2 filters is het gewicht van het mondmasker prettiger verdeeld, bovendien zorgen 2 filters ervoor dat je wat makkelijker kan ademen met dit mondmasker, de ademhalingsweerstand van het mondmasker is lager.
Wil je nog beter beschermd zijn? Combineer dan een halfgelaatsmasker met het dragen van een veiligheidsbril om de ogen te beschermen, zo zijn je ogen ook beschermt tegen rondvliegende spetters. Een veiligheidsbril die open is aan de zijkanten biedt geen bescherming tegen gassen en dampen. In dat geval moet je kiezen voor een bril die helemaal afsluit.
Volgelaatsmasker:
Een volgelaatsmasker beslaat de mond, neus en ogen. Het hele gezicht wordt afgesloten en is de veiligste optie. Een volgelaatsmasker een aantal voordelen. Een volgelaatsmasker is te combineren met alle filter types die geschikt zijn voor jouw toepassing, daardoor biedt een volgelaatsmasker betere bescherming tegen hoge concentraties van stoffen.
Op een volgelaatsmasker kan je filters plaatsen die een zeer hoge ademhalingsbescherming bieden, deze filters zijn doorgaans wat zwaarder van gewicht vanwege het filtermateriaal. Op een halfgelaatsmasker zijn deze filters niet te plaatsen zijn vanwege het gewicht. Een volgelaatsmasker is geschikt voor filters die zwaarder zijn dan 300 gram daardoor wordt een volgelaatsmasker gebruikt om te werken met zeer schadelijke of irriterende stoffen.
Filters voor spuitmasker
Op een halfgelaatsmasker plaats je filters en/of filterbussen ter bescherming van de ademhalingswegen. Kies het type filter dat aansluit op jouw werkzaamheden. Elk type filter is toegespitst op speficieke gevaren, bijvoorbeeld nevel, fijnstof, dampen en gassen.
Welke type filters ter bescherming van de ademhalingswegen zijn er?
STOFFILTER
Voor ademhalingsbescherming tegen stof kan je een stofmasker gebruiken of een halfgelaatsmasker met stoffilters. Een stofmasker en stoffilters beschermen de ademhalingswegen tegen fijne stofdeeltjes of nevel (fijne vloeistofdeeltjes).
Hoe fijner de gaatjes van het stoffilter, hoe beter de stoffilter beschermt, er worden meer stofdeeltjes door het filter tegengehouden. Echter, door een fijn filter kan je wat moeilijker ademen, een fijn filter heeft een grotere ademhalingsweerstand. Sommige stoffilters zijn daarom voorzien van een ademhalingsventiel.
3 Classificaties stoffilters: P1, P3 en P3.
Stoffilters worden onderverdeeld in 3 classificaties: P1, P3 en P3.
- P1 stoffilters beschermen tegen hinderlijk, niet schadelijk stof.
- P2 stoffilters beschermen tegen schadelijk fijnstof.
- P3 stoffilters beschermen tegen giftig fijnstof.
GASFILTER
De naam van dit filter geeft zijn functie al aan, een gasfilter beschermt tegen één bepaalde groep gassen en dampen.
In een gasfilter bevindt zich actieve kool om gassen en dampen vast te houden. Een gasfilter met actieve kool kan op twee manieren werkzaam zijn:
- Adsorptie methode: gassen en dampen worden door de actieve kool verbonden en zo uit de luchtstroom gefilterd.
- Chemisorptie methode: gassen en dampen worden door een chemische reactie met geïmpregneerde actieve kool uit de luchtstroom gefilterd.
COMBINATIEFILTER
Een zeer goede ademhalingsbescherming vormt de combinatiefilter. Een combinatiefilter, de naam zegt het al, beschermt zowel tegen gassen en dampen als tegen kleine stofdeeltjes of vloeistofdeeltjes.
Wat is de meest gebruikte combinatiefilter?
De meest toegepaste combinatiefilter is de A2P3 filter. Spuitmasker MAS20 is een halfgelaatsmasker die beschermt volgens classificatie A2P3.
Het A2P3 filter is een combinatiefilter met een hoog absorberend vermogen voor organische dampen en een deeltjesfilter tegen giftig fijnstof.
- A2: Beschermt tegen organische gassen & dampen met een kookpunt >65°C.
- P3: Hogere concentraties schadelijk (fijn)stof, rook en nevel die ademhalingswegen kunnen aantasten.
Voor bescherming tegen hoog toxisch stof, rook en nevel die opgenomen kunnen worden in het bloed: deeltjes van kankerverwekkende stoffen, deeltjes van radioactieve stoffen, bacteriën, virussen, enzymen en sporen gebruik je een P3 filter beter op een volgelaatsmasker omdat een volgelaatsmasker het hele gezicht beschermt, mond, neus en ogen.
Waartegen beschermt mijn filter?
Hoe kan je snel zien waar een filter tegen beschermt? Filters zijn voorzien van een letter en een kleurcode. Middels de kleurcode kan je in één oogopslag zien tegen welke stofklasse het filter beschermt.
Chemische producten kunnen bestaan uit vaste stoffen/deeltjes (stof, vezels, micro-organismen) of vluchtige stoffen (gassen en dampen), door de letter en de kleurcodering vindt je het filter dat je nodig hebt om je hiertegen te beschermen.
Type Filter |
Kleur |
Bescherming |
Gebruiksduur |
A | BRUIN | Gassen en dampen van organische samenstelling (alles wat uit koolstofketens is opgebouwd, oftewel producten samengesteld uit aardolie, bijv. propaan, butaan, benzinedampen, oplosmiddelen) | Tot 8 uur gebruiksduur met een maximum van 1 maand, of eerder indien proeven/ruiken van het product waartegen beschermt moet worden. |
B | GRIJS | Anorganische gassen en dampen zoals chloor, zwavelstof, waterstofcyanide | Eenmalig |
E | GEEL | Zwaveldioxide, waterstofchloride | Eenmalig |
K | GROEN | Ammoniak | Eenmalig |
HG | ROOD | Kwikdampen | Eenmalig |
NO | BLAUW | Nitreuze dampen waaronder stikstofdioxide | Eenmalig |
P | WIT | Deeltjesfilter zoals stof, nevel, druppels | P filters altijd in combinatie gebruiken met een ander filter. |
TIPS bij het gebruik van ademhalingsbescherming: mondmaskers en spuitmaskers
LET OP: Niet elke filter past op elk masker!
Niet ieder filter past op ieder spuitmasker; dit is afhankelijk van de aansluiting.
Er zijn aansluitingen met RD40 (rond draad 40 mm) of RD90 (rond draad 90 mm) en filters met een bajonet aansluiting. In sommige gevallen kan je gebruik maken van een filteradapter, dit is een verloopstuk dat het mogelijk maakt om filterbussen met een RD90 aansluiting te gebruiken voor maskers met een RD40 aansluiting.
Motorunits worden altijd in combinatie met de filters gekeurd en mogen dus alleen met filters van hetzelfde merk als de motor unit worden gebruikt,
Een spuitmasker moet de mond en neus volledig bedekken en goed aansluiten op het gelaat. Ben je een baarddrager, houd er dan rekening mee dat de baard ervoor zorgt dat het masker niet optimaal aansluit. Dit kan de beschermingsgraad met 50% doen verminderen! Zelfs een stoppelbaard kan enige lekkage veroorzaken.
Weet je niet precies met welke gevaarlijke stoffen je te maken zal krijgen, dan kan je het beste gebruik maken van een ABEK-filter (een combinatie filter van het type A2B2E2K2 HG P3R, kortweg ABEK-filter genoemd). Dit type filter biedt de breedst mogelijke bescherming.
Zet het masker pas af nadat je de ruimte met fijnstof, nevel of gas hebt verlaten.
Het filter van het spuitmasker (of in het geval van een stofkapje: het volledige masker) moet tijdig vervangen worden. Wanneer een filter namelijk verzadigd raakt, zal het niet meer optimaal beschermen. Bij het werken met gewasbeschermingsmiddelen mag een A2P3 filter tot acht uur en maximaal een maand worden gebruikt. Je weet dat een filter vervangen moet worden als je de gas of damp ruikt en/of proeft. De reukgrens ligt veel lager dan de grenswaarde (dit is de maximaal aanvaarde concentratie van een stof of gas op de werkplaats), dus dit is niet schadelijk voor de gezondheid. De overige filters zijn voor eenmalig gebruik.
De levensduur van een filter hangt af van de verschillende omstandigheden waarin zo'n filter gebruikt wordt. Maar er zijn wel enkele factoren die de levensduur van een filter beïnvloeden, zoals de concentratie van de verontreiniging combinatie van vervuilende stoffen, ademsnelheid van de gebruiker, luchtvochtigheid, temperatuur en gebruiksduur. Vanwege deze verschillende factoren is het niet mogelijk om een geschatte levensduur te geven.
Filters en stofmaskers hebben een bepaalde houdbaarheid. Is de houdbaarheidsdatum verstreken, dan mag je het filter of stofmasker niet meer gebruiken, omdat de werking dan niet meer honderd procent gegarandeerd is. De houdbaarheidsdatum ligt - afhankelijk van het type filter of stofmasker - op 3 tot 5 jaar na de productiedatum.
Overschrijd nooit de gebruiksduur van een filter.
Maak een spuitmasker regelmatig schoon. Zo voorkom je dat anderen onbedoeld in aanraking komen met het fijnstof dat achterblijft op het masker. Ook verlengt het de levensduur van het spuitmasker.
Meer informatie over spuitmaskers en filters
Wil je meer informatie over spuitmaskers, of wil je graag een advies op maat